Efektywność energetyczna budynków mieszkalnych staje się jednym z kluczowych tematów w kontekście rosnących kosztów energii oraz konieczności zmniejszania emisji CO2. W praktyce chodzi o to, by budynek zużywał jak najmniej energii do ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji i podgrzewania wody, a tym samym był bardziej ekonomiczny i przyjazny środowisku. W artykule omówimy, gdzie budynek traci najwięcej ciepła, jakie korzyści przynosi wentylacja mechaniczna oraz przedstawimy przykład budynku zoptymalizowanego pod kątem efektywności energetycznej.
Gdzie Ucieka Najwięcej Ciepła?
Straty ciepła w budynkach wynikają głównie z nieszczelności konstrukcyjnych i braku odpowiedniej izolacji. Oto najczęstsze miejsca, gdzie budynek traci energię:
- Ściany zewnętrzne – To jedno z głównych źródeł strat ciepła, które może odpowiadać za 30-40% całkowitych strat energetycznych budynku. Jeżeli ściany są nieodpowiednio izolowane, zimą dochodzi do szybkiej utraty ciepła, co zwiększa zapotrzebowanie na energię do ogrzewania.
Dach – Przez dach może uciekać od 15 do 25% ciepła. Dachy, zwłaszcza w starszych budynkach, są często słabo izolowane. W nowoczesnych domach stosuje się specjalne warstwy izolacyjne, które zmniejszają straty ciepła.
Okna i drzwi – Okna są szczególnie wrażliwym punktem. Nieprawidłowo zamontowane okna o słabej izolacji termicznej mogą powodować nawet 15-20% strat ciepła. Wybór odpowiednich okien i drzwi energooszczędnych ma zatem kluczowe znaczenie.
Podłoga – Około 10-15% ciepła może być tracone przez podłogi, zwłaszcza te umieszczone bezpośrednio nad nieizolowanymi piwnicami lub gruntem. W domach energooszczędnych stosuje się izolację podłogową, która redukuje te straty.
Mostki termiczne – To miejsca, w których dochodzi do przerwania ciągłości izolacji, co prowadzi do strat ciepła. Mostki termiczne mogą pojawiać się przy łączeniach ścian, dachu czy fundamentów. Eliminacja mostków termicznych jest kluczowa w budynkach energooszczędnych.
W kontekście poprawy efektywności energetycznej budynku kluczowe jest zatem zadbanie o odpowiednią izolację termiczną wszystkich wymienionych elementów. W Polsce coraz więcej osób decyduje się na termomodernizację budynków, która polega na dociepleniu ścian, wymianie okien i drzwi oraz poprawie izolacji dachu.
Wentylacja Mechaniczna a efektywność energetyczna
Wentylacja mechaniczna, szczególnie z odzyskiem ciepła (tzw. rekuperacja), jest jednym z kluczowych elementów budynków energooszczędnych i pasywnych. Tradycyjna wentylacja grawitacyjna, która polega na wymianie powietrza za pomocą naturalnych różnic ciśnienia, prowadzi do znacznych strat ciepła, zwłaszcza zimą.
Korzyści z posiadania Wentylacji mechanicznej
Odzysk ciepła – Wentylacja mechaniczna z rekuperacją pozwala na odzyskiwanie ciepła z wywiewanego powietrza. W praktyce oznacza to, że powietrze wychodzące z budynku przekazuje swoje ciepło powietrzu nawiewanemu. Dzięki temu straty ciepła są znacznie ograniczone, a rachunki za ogrzewanie mogą być niższe o 20-30%.
Stała kontrola jakości powietrza – Wentylacja mechaniczna zapewnia stałą wymianę powietrza w budynku, co ma ogromny wpływ na komfort mieszkańców. Nawiewane powietrze jest filtrowane, co eliminuje kurz, pyłki i inne zanieczyszczenia. W szczególności w okresach smogu taka wentylacja mechaniczna może znacząco poprawić jakość powietrza wewnątrz budynku.
Brak konieczności otwierania okien – Dzięki wentylacji mechanicznej eliminujemy potrzebę częstego otwierania okien, co zapobiega nagłemu wychłodzeniu pomieszczeń zimą. W ten sposób utrzymuje się stała temperatura wewnątrz domu, co wpływa na poprawę efektywności energetycznej.
Poprawa komfortu cieplnego – Stała wymiana powietrza z minimalnymi stratami ciepła sprawia, że budynek jest bardziej komfortowy do życia, zwłaszcza w miesiącach zimowych. Temperatura wewnętrzna jest stabilna, co wpływa pozytywnie na samopoczucie mieszkańców.
Rekuperacja staje się standardem w nowoczesnych budynkach, a jej montaż, mimo wyższych kosztów początkowych, jest inwestycją, która zwraca się w postaci niższych rachunków za ogrzewanie i lepszego komfortu życia.
Przykład Budynku Energooszczędnego
Przykład: Dom jednorodzinny o powierzchni 150 m² zbudowany w technologii energooszczędnej
| Przegroda/wentylacja | Usprawnienie |
|---|---|
| Ściany zewnętrzne | Ściany zostały docieplone wełną mineralną o grubości 20 cm, co pozwoliło na znaczną redukcję strat ciepła. Dzięki odpowiedniemu ociepleniu ścian, straty energii spadły o około 40% w porównaniu do standardowego budynku. |
| Okna energooszczędne | Zastosowano okna trzyszybowe o niskim współczynniku przenikalności cieplnej (Uw < 0,8 W/m²K). To znacznie zmniejszyło straty ciepła przez przeszklenia. |
| Wentylacja mechaniczna z rekuperacją | system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, co pozwoliło na obniżenie rachunków za ogrzewanie o 25%. Powietrze nawiewane do wnętrza budynku jest filtrowane, a ciepło z powietrza wywiewanego jest odzyskiwane w 90%. |
| Dach | został docieplony warstwą wełny mineralnej o grubości 25 cm, co zminimalizowało straty ciepła na poziomie dachu. Dodatkowo, w połaci dachowej zamontowano okna dachowe o wysokiej izolacyjności. |
| Podłoga na gruncie | Zastosowano izolację podłogi o grubości 15 cm, co zapobiegało ucieczce ciepła do gruntu. |
Dzięki takiemu podejściu, budynek ten uzyskał certyfikat energetyczny na poziomie domu pasywnego. Roczne zużycie energii na ogrzewanie wynosiło jedynie 30 kWh/m², co jest wynikiem kilkakrotnie niższym od tradycyjnych budynków mieszkalnych.
Podsumowanie
Co wpływa na efektywność energetyczną budynków? Podsumowanie
Efektywność energetyczna budynków mieszkalnych ma kluczowe znaczenie dla obniżenia kosztów użytkowania oraz ochrony środowiska. Poprawa izolacji ścian, dachu, podłóg, zastosowanie energooszczędnych okien oraz montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła to najważniejsze kroki, które mogą znacząco zmniejszyć zapotrzebowanie budynku na energię. Jak wynika z informacji przedstawionych w tym artykule największy wpływ na „ucieczkę” ciepła z budynku mają ściany zewnętrzne, dzieje się tak ponieważ zajmują one największą powierzchnie. Tak więc zaoszczędzić możemy do 40% na energii cieplnej. W dalszej kolejności dach i stolarka okienna.
Inwestycja w termomodernizacje budynku, choć kosztowna na początku, zwracają się z czasem w postaci niższych rachunków oraz poprawy komfortu życia mieszkańców.
Dotacja na termomodernizacje Czyste Powietrze
Na prace termomodernizacyjne można uzyskać dofinansowanie z Programu Czyste Powietrze w kwocie do 136 200 zł. Dotacja ta obejmuje również wymianę źródła ciepła, fotowoltaiczny oraz Audyt Energetyczny wskazujący jakie usprawnienia są najbardziej optymalne dla naszego budynku.
